Aforyzmy
Aforyzm 11/12 / Aphorism 11/12
- Verschiedenheit der Anschauungen, die man etwa von einem Apfel haben kann: die Anschauung des kleinen Jungen, der den Hals strecken muß, um noch knapp den Apfel auf der Tischplatte zu sehn, und die Anschauung des Hausherrn, der den Apfel nimmt und frei dem Tischgenossen reicht.
- Wielorako można spoglądać na jabłko: malec, wyciągając szyję, z trudem dostrzega jabłko na stole; gospodarz, patrząc z góry, swobodnie po nie sięga, by poczęstować siedzących wokół gości.
- Na pōnka idzie wejrzeć roztōmajcie: bajtel naciōngo kark, coby jōm dojrzeć na wielgim stole; gospodŏrz z wiyrchu siōngo po pōnka, coby jōm pokroć i dać gościōm.
- Na jabkò jidze pòzerac rozmajice – dzeckò, wëcygając szëjã, ledwò widzy jabkò na stole, gòspòdôrz, w zérając z gòrë, bez tôklów bierze je, cobë sã nim podzelëc z sedzącyma wkół gòscama.
- Na jabzo możno szpycować różnie, różniście: knajder sie musi porzonnie wysztramować, żeby zoboczyć jabzo na stole; gospodorz – kawoł łyngola – kiko na nie zez góry i wyciungo po nie pazure, żeby je dać do zjedzy gościum, co zez nim cuzamen do kupy siedzum na bibce przy stole.
- Różnie sy można kikować na empli. Szkut fest szyji naciąga, jak chce empli zy stoła zachamencić, bo ledwu co go widzi. Facet kikuji z góry tak i balonem gu chapsnie, gnypakiem pukroi i da chebrzy by sy powtrajali.
Aforyzm 13 / Aphorism 13
- Ein erstes Zeichen beginnender Erkenntnis ist der Wunsch zu sterben. Dieses Leben scheint unerträglich, ein anderes unerreichbar. Man schämt sich nicht mehr, sterben zu wollen; man bittet, aus der alten Zelle, die man haßt, in eine neue gebracht zu werden, die man erst hassen lernen wird. Ein Rest von Glauben wirkt dabei mit, während des Transportes werde zufällig der Herr durch den Gang kommen, den Gefangenen ansehen und sagen: »Diesen sollt ihr nicht wieder einsperren. Er kommt zu mir«.
- Pociąg do śmierci to pierwszy sygnał zbliżającej się iluminacji. To życie staje się nieznośne, a inne niedosiężne. Pragnienie śmierci przestaje być niestosowne; jest tylko prośbą o przeniesienie ze znienawidzonej celi, do całkiem nowej, której przyjdzie nauczyć się nienawidzić. Resztki wiary nie są tu jednak bez znaczenia, bo być może podczas przenosin, na korytarzu przypadkowo zjawi się Pan i rzuciwszy okiem na więźnia, rzeknie: „Jego już nie więźcie dłużej. On idzie do mnie.”
- Piyrszy znak, iże wyrozumiynie sie napoczyno, to je pragliwoś umarcio. Zdo sie, co tego żywota niy idzie ściyrpieć a do inkszego niy idzie sie dostać. Pragliwoś pōńścio ze świata niy je gańbōm i napoczyno sie prosić ze pojstrzodka starego, niynawistnego heresztu, ô przyńści do nowego heresztu, kerego dziepiyro przidzie nauczyć sie niynawidzieć. Ale w tym je tyż rest wiary, bo może sie zdarzić, iże po drōdze, ôrozki, przyndzie bez siyń Pōn, wejrzi na heresztanta i zarzōndzi: „Niy zawiyrejcie ônego już; ôn pudzie ku mie”.
- Pierszą znanką rozmieniégò je chãcba smiercë. To żëcé wëdôwô sã nié do strzimaniô, a jinégò nie jidze dostac. Człowiek ju sã nie sromi chãcë ùmrzeniô; prosy, cobë gò przeprowadzëc z sôdzë, jaczi nienawidzy, do nowi, chtërnã dopiérze sã nauczi nienawidzec. Tu dôwô cësk òstatk wiarë w przëtrôfk, w jaczim kòridorã mdze szedł Pan, jaczi wezdrzi na sôdzewégò a rzeknie: – Tegò ju nie zamikôjta. Òn przeńdze do mie.
- Piyrszum oznakum zbliżanio sie sie do poznanio prowdy, jes chyńć, żeby sie przekopyrtnuć. To życie wydaje sie nie do spiłowanio, a inne nie do zdobycio. Teroz jak myślisz o tym, żeby skrepirować, to już ci sie nie zdaje, że, to jes poruta. To jest tak, jakbyś sie chcioł przenieś zez jedny kiby do drugi. Zez ty co ji nienawidzisz, do ty co jum dopiyro sie bydziesz musioł nauczyć nienawidzić. Bo sie rozchodzi o to, że ty jeszczy wierzysz wew to, że jak cie byndym prowadzić zez jedny kiby do drugi, to przyjdzie Pón, kiknie na cie i powiy: „Tego istnygó już duży nie trzymcie wew kibie. Jo gó zabiere dó się i fertig.”
- Jak ciebi życi fest zryćka to tobi si zdaji, ży ty si szystku o nim dowiedział, i sy czasym kombinujisz, czy aby ni czas kity odwalić. Bo jak życi inu kanta i szwicuji, a graby nawet gilajzy piwa do giemby ni dźwigno to co to za życi? To tak, jakby cie policaji do furdygarni wsadzili, a w tyj furdyarni było ci tak źle, że ty si do nich jurzysz, aby ci ni do chawiry puścili, ino zamkli w inszej furdygarni. Ali moży si trafić, ży jak cie bedom dziady z jednej furdygarni do drugij taskać, to przyfaluji sam Pan Bóg, pokikuji na batiara i dziadom befel da: „taj wy go już nigdzie ni taskajci, bo ja go tera przyhaltuji i un si ze mno pokatula gdzie trza.
Aforyzm 14 / Aphorism 14
- Gingest du über eine Ebene, hättest den guten Willen zu gehen und machtest doch Rückschritte, dann wäre es eine verzweifelte Sache; da du aber einen steilen Abhang hinaufkletterst, so steil etwa, wie du selbst von unten gesehen bist, können die Rückschritte auch nur durch die Bodenbeschaffenheit verursacht sein, und du mußt nicht verzweifeln.
- Gdybyś szedł równiną z niezmąconym pragnieniem posuwania się naprzód a i tak byś się cofał, to nie można by temu w żaden sposób zaradzić. Ponieważ jednak pniesz się po stromiźnie tak pionowej jak ty sam – jeśli spojrzeć na ciebie od dołu – to przyczyną cofania, być może, jest tylko rodzaj gruntu pod stopami; zatem nie ma powodu by popadać w rozpacz.
- Kejbyś szeł po rōwnyj ziymiczce i mioł dobro wōl coby iś a i tak niy szeł byś do przodku ino curik, to nic by na to niy pomōgło. Ale iże prugujesz przyńś przepaść praje tak ôstro, jak sie zdosz ty, kej sie wejrzi na cia ôd spodku, tōż tyż krok do zadku do ci ynoś wiyncyj grōntu pod nogōma – bez tōż niy musisz sie tropić.
- Czejbës szedł pò równy zemie z wòlą, cobë jic w przódk, a nimò tegò Të bë sã copôł, tej nijak bë nie szło temù zaradzëc. Równak dlôte że Të wspinôsz sã pò rzmie tak prosti jak Të sóm – żelë pòzerac na Ce òd spódkù – to przëczëną copaniô sã je bòdôj zort gruńtu pòd nogama; ni mô tej ò co sã jiscëc.
- Jak by sy ty sztajgował po równym du przodu i nagli si pokapował, ży zamiast du przodu to ty si katulasz do tyłu, wtedy na durno bedzisz si starał. Inu siadać i płakać! Ali jak ty si tryndał pod góry, to nie sztymuji od razu jojczyć, bo moży ty wlaz pedałami w błoto i ci szwydrygi na tym błocie ujechali i bez to ty si skatulał na dół.
Aforyzm 15 / Aphorism 15
- Wie ein Weg im Herbst: Kaum ist er rein gekehrt, bedeckt er sich wieder mit den trockenen Blättern.
- Jak jesienna aleja: ledwo zamieciona a już przykrywana zwiędłymi liśćmi.
- Jako cesta ku jesiyni: ledwo jōm zamietōm a zaś je przikryto suchymi liściami.
- Jak jesénnô darga; dopiérkù le bëła zamiotłô, a ju sã przëkriwô zwiãdłima lëstama.
- Jak na jesiń, nie: ledwo co pouskrómniajum liście na dródze, a tej, na ni ruk cuk znowyk wuchta zwiyndniyntych liściorów.
- Taj to jak ulica przed chawiru na jesieni. Co dopiero jo szymon z liści pozamiatał, a już nowych si liści nasypało.
Aforyzm 16 / Aphorism 16
- Ein Käfig ging einen Vogel suchen.
- Klatka poleciała na poszukiwanie ptaka.
- Klotka poleciała szukać za ptŏkiym.
- Klôtka pòleca, cobë szëkac za ptôchã.
- Wej, klotka fyro i szuko ptoka.
- Klatka knaja po niebi i nyka za ptakiem.
Aforyzm 17 / Aphorism 17
- An diesem Ort war ich noch niemals: Anders geht der Atem, blendender als die Sonne strahlt neben ihr ein Stern.
- Nigdy mnie tutaj jeszcze nie było: oddycha się tutaj inaczej a bardziej niż słońce oślepia świecąca obok niego gwiazda.
- Na tym placu piyrwyj nigdy żech niy był: inakszyj tukej dychōm; barżij niż słōńce ślypi, świycōnco kole niego gwiŏzda.
- Nigdë jesz ni móm tuwò bëté; jinaczi sã tuwò òddichô, a barżi niżle słuńce òslépiô swiécącô krótkò niegò gwiôzda.
- Tutej jeszczyk żym nie buł: oddycho sie tutej inacy, a barzy czym klara daje gwiozdka, co świci zoroz kole ni.
- Ja tu jeszczy nie był. Zipi si tu inaczej, a ta gwiazda cu jest kołu słoneczka bardzij ud niegu po oczach świci.
Aforyzm 18 / Aphorism 18
- Wenn es möglich gewesen wäre, den Turm von Babel zu erbauen, ohne ihn zu erklettern, es wäre erlaubt worden.
- Wolno byłoby zbudować Wieżę Babel, gdyby nie trzeba było przy tym na nią wchodzić.
- Kejby sie dało postawić Wieża Babel bez włażyńjo na nia, to dali by na to pozwolyni.
- To bë mógł zbùdowac Wieżã Babel, żelë przë tim bë nie darwôł na niã wchadac.
- Dali by num zbudować Wieże Babel, jak by my nie musieli sie na nium knaić, żeby jum zbudować.
- Taj pewni dali by ci Wieży Babel wyrychtować, jak by nie trza byłu przy róboci na nio si taskać.
Aforyzm 19 / Aphorism 19
- Laß dich vom Bösen nicht glauben machen, du könntest vor ihm Geheimnisse haben.
- Nie pozwól by zło cię przekonało, iż cokolwiek możesz, w tajemnicy przed nim, ukryć.
- Niy dozwōl, coby zło dało ci do wierzyniŏ, iże poradzisz coś utrzimać przed nim po kryjōmu.
- Nie dozwól, cobë złi Cë dało ùwierzëc, że mòżesz cos w krëjamnoce przed nim trzëmac.
- Nie dej sie zniewiychać złu, że poradzisz cokolek przed niym skitrać.
- Jak zło bedzi tobi trajlować, ży przed nim zadekować co możesz, to musisz si migim pokapować, ży ono ci chce wykantować.
Aforyzm 20 / Aphorism 20
- Leoparden brechen in den Tempel ein und saufen die Opferkrüge leer; das wiederholt sich immer wieder; schließlich kann man es vorausberechnen, und es wird ein Teil der Zeremonie.
- Lamparty wtargnęły do świątyni by wypić zawartość naczyń ofiarnych. To się powtarzało z taką regularnością, że stało się przewidywalne. I wówczas wpisano to w ceremoniał.
- Lyjopardy wlatujōm do świōntyni i popijajōm ze kielichōw żertwnych. Tak sie robi zaś i zaś, aże noreszcie możnŏ sie spodziywać, kej sie zaś zdarzi i przerobio sie to na kōnsek ceremōnije.
- Panterë wpadłë do swiątnicë, cobë wëpic to, co bëło w òfiarnëch statkach. To sã pòwtôrzało raz za razą, jaż sã stało spòdzéwóné, tej téż w jeden czas to wpiselë w òbrzãd.
- Dzikie stwory wlatywały do świuntyni, żeby wychłeptać do dna ofiarne dzbanyszki. Robiuły tak za kożdym razym. Jak sie wiaruchna połapała po czymu łokieć – że ni ma da: bydum wlatywać i fertig – to zapisali to jych wlatywanie jako czyńść ceremónii.
- Lamparty wtrynili si na grandy du świuntyni i wyduldali szystku co byłu naszykowany do wypicia na ofiary. A ży ony robili to wciongli, tak i szystki kumali, ży tak ma być, no i zostało to nagrypsany do cerymonii tyj świuntyni.